Sự xâm nhiễm virus, đặc biệt là sự bùng phát đại dịch COVID-19, đã gây thiệt hại nặng nề, hàng triệu người đã mất, tạo nên một khủng hoảng chưa từng có cho toàn bộ hệ thống y tế thế giới. Nghiên cứu Vaccin và thuốc chống lại COVID trở thành nhiệm vụ cấp thiết nhất hiện nay. Trong đó, sử dụng dược chất có nguồn gốc tự nhiên để kháng virus có thể mang lại hiệu quả cao và ít gây ra các phản ứng phụ. Đây hiện đang là xu hướng được tập trung nghiên cứu và có thể trở thành liệu pháp được sử dụng trong tương lai [Jans RS và cộng sự].
Đông Trùng Hạ Thảo là một loại nấm dược liệu quý, đã được biết đến với những công dụng tốt cho sức khỏe như [Das SK và cộng sự, Lin B-q và cộng sự]:
– Tăng cường miễn dịch
– Hỗ trợ điều trị các bệnh đường hô hấp
– Hoạt tính kháng viêm
– Tăng cường sinh lý
– Hỗ trợ phục hồi gan, thận, hệ tuần hoàn
– Hỗ trợ điều trị ung thư gan cấp và mãn tính
– Tăng sức mạnh, phục hồi thể chất cho vận động viên, người chơi thể thao.
Những dược chất chính trong đông trùng hạ thảo bao gồm: cordycepin adenosine và dẫn xuất adenosine N6– (2-hydroxyethyl)-adenosine (HEA). Những hoạt chất này, cùng với dịch chiết nấm đông trùng hạ thảo cho thấy hiệu quả kháng virus, kháng viêm và điều hòa miễn dịch trong rất nhiều nghiên cứu đã được công bố.
Khả năng kháng Virus, kháng viêm, điều hòa miễn dịch của nấm đông trùng hạ thảo
| Dược chất | Hoạt tính | Tác giả |
| cordycepin | Kháng virus: + Virus RNA (picornavirus) + Virus bại liệt (Poliovirus) + Virus đậu mùa (Vaccina virus) + Virus bệnh Newcastle + Virus cảm cúm | [Kaij-a-Kamb và cộng sự] |
| Adenosine | Kháng virus HIV | [Jiang Y và cộng sự] |
| Chiết xuất Đông trùng hạ thảo | – Hàm lượng hoạt chất adenosine: 2.5 µg/mL, cordycepin: 1 µg/mL, và HEA: 5 µg/mL, – Chống viêm ức chế sự biểu hiện TNF-α, và prostaglandin E2 (PEG2) ở đại thực bào – Ức chế sự biểu hiện gen TLR4 và con đường tín hiệu NF-κB, từ đó làm giảm sự tạo thành các enzyme kích hoạt phản ứng viêm. | [Lu M-Y và cộng sự] |
| Cordycepin | – Điều trị tổn thương trên phổi chuột (được mô phỏng điều kiện tổn thương của các bệnh nhân viêm phổi cấp do SARS-COVID-2) – Liều lượng: 1, 10, 30 mg/kg (cordycepin/ trọng lượng cơ thể chuột) – Tăng cường biểu hiện hoạt động của các tác nhân enzyme, điều hòa sự tiết cytokine của hệ miễn dịch | [Qing R và cộng sự] |
| Chiết xuất Đông trùng hạ thảo | – Hàm lượng sử dụng: 10, 30, và 60 mg/kg dịch chiết/ trọng lượng cơ thể – Giảm các tổn thương mô, và điều hòa miễn dịch thông qua đại thực bào, bạch cầu trung tính, và các cytokine. | [Fu S và cộng sự] |
Trong một nỗ lực để sử dụng những phương thuốc sẵn có để điều trị SARS-CoV-2 (Repurposing drug), Cordycepin hiện đang được khảo sát (giai đoạn II) để điều trị ung thư bạch cầu, đã được khảo sát tiềm năng trong việc điều trị COVID-19. Kết quả cho thấy Cordycepin không gây độc cho tế bào sau 48 giờ nuôi cấy (hình 1.A) và có thể ức chế gen (65 % với gen E và 42% với gen N) tham gia vào sự phát triển của virus SARS-CoV-2 [Verma AK và cộng sự].
Cordycepin ức chế gen SARS-CoV-2
Bài viết chi tiết
2020_Wiley_Repurposing-potential-of-FDA-approved-and-investigational-drugs-for-COVID-19-da-nen-1Tổng hợp : ThS. Nguyễn Đăng Khoa (Trường Đại học Thủ Dầu Một)